اهمیت تغذیه در رشد و تکامل کودکان

به گزارش راوی جنوب، حکیمه اسکندری عضو هیئت علمی گروه پرستاری کودکان گفت: دستیابی به تمامیت رشد و تکامل، از اجزاء اولیه حقوق کودک به شمار می‌رود؛ دوران کودکی خصوصا ۳ سال اول زندگی، دوران بسیار مهم و غیرقابل برگشتی در روند رشد و تکامل کودک است و فراهم نمودن تغذیه مطلوب برای تمامیت رشد و تکامل کودکان لازم و ضروری می‌باشد.

اسکندری ادامه داد: تغذیه مطلوب به کودکان فرصت تکامل مناسب را می‌دهد به طوری که ۶۰ % تغذیه استفاده شده در سال اول زندگی توسط مغز مصرف می‌شود که این میزان در سه سالگی به % ۳۰ کاهش می‌یابد؛ پس این حق همه کودکان است که از تغذیه خوب، محیط مناسب و مراقبت‌های بهداشتی اساسی برخوردار باشند تا در مقابل بیماری محافظت شده و از رشد و تکامل مناسب بهره مند شوند.

وی با اشاره به اینکه بیش از نیمی از آمار مرگ کودکان همراه با سوء تغذیه است، افزود: غذای نامناسب، بیماری‌های مکرر، عدم مراقبت و توجه ناکافی عوامل زمینه ساز و ایجادکننده سوء تغذیه هستند؛ چنانچه یک کودک در دو سال اول عمر دچار سوء تغذیه شود، رشد جسمی و ذهنی او دچار تأخیر شده و اثرات آن برای تمام عمر باقی خواهد ماند.

عضو هیئت علمی گروه پرستاری کودکان تصریح کرد: کودکان از رشد سریع برخوردارند، لذا باید از تولد تا دو سالگی، ماهانه وزن شوند و در کارت پایش رشد که مخصوص هر کودک بوده و نشانگر رشد اوست، ثبت شود؛ اگر منحنی رشد کودک سیر صعودی داشته باشد، نشان دهنده رشد کافی و مناسب خواهد بود، اما چنانچه خط مستقیم و یا سیر نزولی شود، جای تامل و نگرانی خواهد داشت.

اسکندری خاطرنشان کرد: از جمله دلایل اهمیت تغذیه در رشد کودکان می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش عمر، تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، کمک به رشد بدن، افزایش رشد مغز و تأثیر مستقیم بر روحیه و رفتار کودکان اشاره نمود.

وی یادآور شد: در شش ماه اول زندگی بهترین غذا شیر مادر است که شیرخوار باید فقط و فقط آن را دریافت کند؛ تغذیه با شیر مادر کودک را در مقابل بیماری‌ها محافظت نموده و علاوه بر آن، تضمین کننده رشد خوب جسمی و ذهنی و کسب تکامل در کودک است. شیرخوارانی که از شیر مادر محروم هستند، ممکن است نسبت به کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، توانایی یادگیری کمتری داشته باشند.

عضو هیئت علمی گروه پرستاری کودکان ادامه داد: از پایان ۶ ماهگی تغذیه تکمیلی آغاز می‌شود که همزمان با افزایش سن شیرخوار می‌توان از غلات، گوشت، گوسفند، مرغ، سبزی‌های پخته شده و له شده، ماهی، حبوبات، تخم مرغ و میوه استفاده کرد؛ شیرخواران از ۶ تا ۱۲ ماهگی همچنان به دریافت مکرر شیر مادر نیاز دارند و غذای کمکی باید بعد از شیر مادر به آنان داده شود.

اسکندری ادامه داد: همچنین برای شیرخواران از ۱۵ روزگی قطره ویتامین A+D شروع می‌شود تا در مقابل بیماری‌ها مقاوم شده و دید چشمشان آسیب نبیند؛ هنگامی که کودکان ویتامین A کافی دریافت نکنند با خطر شب کوری و دید ناکافی در غروب یا شب مواجه می‌شوند؛ علاوه بر شیر مادر که منبع غنی از ویتامین A است، سایر غذاهای محتوی ویتامین A عبارتند از جگر، تخم مرغ، محصولات لبنی، روغن جگر ماهی، انبه، سبزی‌های با برگ سبز تیره، هویج و …

وی به موضوع مهم تاثیر تغذیه بر یادگیری کودک اشاره کرد و گفت: تمرکز دانش آموزان بعد از صبحانه، ناهار و میان وعده بیشتر است؛ این امر نه تنها به آنها این امکان را می‌دهد که پس از یادگیری کمی استراحت کنند و ذهن خود را آرام کنند، بلکه به آنها انرژی مورد نیاز برای یادگیری را نیز می‌دهد؛ داشتن انرژی برای کمک به از بین بردن خستگی و همچنین احساس گرسنگی مهم است؛ وقتی کودک گرسنه است، این موضوع ذهن و فکر او را درگیر خود می‌کند و می‌تواند باعث افزایش حواس پرتی و کاهش یادگیری شود.

حکیمه اسکندری عضو هیئت علمی گروه پرستاری کودکان در پایان گفت: به طور کلی رشد و تکامل کودک بر اساس نیازهای تغذیه‌ای هر کودک تعریف شده است؛ بعبارتی اگر کودک بیش از حد پرخوری کند، ممکن است دچار مشکلاتی از جمله چاقی، اختلالات پرخوری و افسردگی یا ناراحتی شود. با این حال، اگر کودک تغذیه مناسبی نداشته باشد یا دچار سوء تغذیه باشد، ممکن است دچار اختلال در رشد شود؛ این به نوبه خود می‌تواند مانع پیشرفت شود، که نه تنها بر رشد جسمی، بلکه بر رشد روانی نیز تأثیر می‌گذارد.